Bộ Tài Chính đưa ra những lưu ý khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp
Trái phiếu doanh nghiệp là loại trái phiếu do các doanh nghiệp phát hành. Trái phiếu này được phát hành dưới dạng chứng chỉ hoặc bút toán ghi nợ. Doanh nghiệp phát hành trái phiếu có nghĩa vụ thanh toán cả lãi lẫn gốc cho chủ sở hữu trái phiếu khi đến kỳ hạn. Khi chúng ta mua trái phiếu của một công ty nào đó thì lúc này chúng ta đang là chủ nợ của công ty đó . Trái phiếu doanh nghiệp có thể do công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, hoặc các Tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động phát hành trái phiếu DN phát hành.
Mới đây Bộ Tài Chính đã đưa ra một số những khuyến cáo về việc mua trái phiếu doanh nghiệp. Để biết thêm về những khuyến cáo đó của Bộ Tài Chính thì hãy tham khảo nội dung bài viết sau đây nhé.
Mục lục
Tình hình thị trường trái phiếu
Thông tin về tình hình thị trường trái phiếu doanh nghiệp 6 tháng đầu năm 2021, Vụ Tài chính ngân hàng (Bộ Tài chính) cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2021, khối lượng phát hành TPDN riêng lẻ là 168,702 tỷ đồng. Tăng 3.2% so với cùng kỳ năm 2020. Khối lượng phát hành ra công chúng là 15,375 tỷ đồng. Tương đương 50.3% khối lượng phát hành của năm 2020, chiếm 8.3% tổng khối lượng TPDN phát hành. Từ đó cho thấy bước đầu có sự dịch chuyển từ phát hành riêng lẻ sang phát hành ra công chúng. Đây là tín hiệu tốt trên thị trường TPDN.
Bên cạnh đó, tổ chức tín dụng (TCTD) là nhà phát hành lớn nhất. Chiếm 40.2% tổng khối lượng phát hành. Khối lượng trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản giảm 55.5% so với cùng kỳ năm 2020. Chiếm 13.2% tổng khối lượng phát hành. Lãi suất phát hành bình quân 6 tháng đầu năm 2021 là 7.9%/năm. Giảm 1.6%/năm so với cùng kỳ năm 2020 (9.5%/năm).
Ngoài ra công ty chứng khoán là nhà đầu tư chính trên thị trường sơ cấp. Họ chiếm 44.4% tổng khối lượng phát hành. TCTD chiếm 25% tổng khối lượng phát hành. Tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mua TPDN riêng lẻ trên thị trường sơ cấp chiếm 5.7% khối lượng phát hành. Giảm mạnh so với tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân năm 2020 (là 12.68%).
Nhận định về thị trường trái phiếu của Vụ Phó Vụ Tài Chính
Nhận định về thị trường trái phiếu doanh nghiệp 6 tháng đầu năm 20201, ông Nguyễn Hoàng Dương – Vụ Phó Vụ Tài chính ngân hàng cho biết nhiều điều. Đó là xu hướng dịch chuyển vốn huy động từ kênh tín dụng ngân hàng sang kênh phát hành trái phiếu. Trên thị trường TPDN vẫn còn những rủi ro tiềm ẩn. Những rủi do cho bản thân doanh nghiệp, nhà đầu tư và thị trường.
Cụ thể, về phía doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Doanh nghiệp huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu theo nguyên tắc tự vay, tự trả. Họ tự chịu trách nhiệm về hiệu quả sử dụng vốn và khả năng trả nợ. Trường hợp doanh nghiệp phát hành khối lượng lớn trái phiếu, lãi suất cao. Nhưng sử dụng vốn không hiệu quả hoặc tình hình sản xuất kinh doanh gặp khó khăn. Hoặc lĩnh vực mà doanh nghiệp hoạt động gặp khó khăn. Dẫn đến việc doanh nghiệp không hoàn trả được gốc và lãi trái phiếu cho nhà đầu tư sẽ gây bất ổn cho thị trường trái phiếu nói riêng và thị trường tài chính nói chung.
Nhà đầu tư và trái phiếu doanh nghiệp
Về phía nhà đầu tư mua trái phiếu, pháp luật đã quy định nhà đầu tư tự đánh giá rủi ro và tự chịu trách nhiệm về việc mua TPDN riêng lẻ. Theo đó, pháp luật quy định chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là đối tượng được mua và giao dịch TPDN riêng lẻ. Để từ đó bảo vệ các nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ. Các nhà đầu tư không có kinh nghiệm, khả năng phân tích. Giúp đánh giá các rủi ro khi mua TPDN phát hành riêng lẻ.
Nhà đầu tư có thể vi phạm quy định của pháp luật. Nếu cơ quan quản lý nhà nước phát hiện được các hành vi “lách” quy định để trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Có hiện tượng tổ chức cung cấp dịch vụ (công ty chứng khoán, NHTM) chào mời, phân phối TPDN không đúng đối tượng cho nhà đầu tư. Đó là những nhà đầu tư không phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Các trường hợp này sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật. Bộ Tài chính, Uỷ ban chứng khoán Nhà nước sẽ tăng cường kiểm tra việc cung cấp dịch vụ về TPDN của các tổ chức cung cấp dịch vụ. Để từ đó xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm.
Cần cẩn trọng khi mua trái phiếu
Để hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư mua trái phiếu, Bộ Tài chính lưu ý nhà đầu tư mua trái phiếu phải thận trọng đánh giá kỹ về các rủi ro trước khi quyết định mua trái phiếu.
Nhà đầu tư mua trái phiếu cần phân biệt rõ phương thức phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Phát hành ra công chúng với phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Trái phiếu chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được mua và giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ.
Bộ Tài chính khuyến nghị nhà đầu tư cần hết sức lưu ý là lãi suất cao sẽ đi kèm với rủi ro cao. Do đó phải hết sức thận trọng đánh giá kỹ về các rủi ro trước khi quyết định mua trái phiếu.
Lưu ý cho nhà đầu tư khi mua trái phiếu doanh nghiệp
Mặt khác, nhà đầu tư cần yêu cầu doanh nghiệp phát hành trái phiếu, các tổ chức môi giới cung cấp đầy đủ các thông tin bao gồm:
– Trái phiếu do doanh nghiệp nào phát hành.
– Mục đích phát hành.
– Có tài sản đảm bảo hay không có tài sản đảm bảo.
– Cam kết của doanh nghiệp phát hành đối với trái phiếu
– Kỳ hạn phát hành và phương thức trả nợ gốc, lãi.
– Tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành.
– Quy trình, hồ sơ về xác định nhà đâu tư chứng khoán chuyên nghiệp đối với các nhà đầu tư cá nhân. Quy trình dựa theo quy định tại Nghị định số 155/2020/NĐ-CP.
Ngoài ra, nhà đầu tư đặc biệt lưu ý không mua trái phiếu thông qua chào mời của các tổ chức cung cấp dịch vụ. Ví dụ như công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại (NHTM). Khi chưa tìm hiểu kỹ về tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành. Các điều kiện, điều khoản của trái phiếu.
Việc các tổ chức cung cấp dịch vụ (công ty chứng khoán, NHTM) phân phối TPDN. Không có nghĩa là các tổ chức này đảm bảo an toàn cho việc đầu tư vào TPDN. Nhà đầu tư trái phiếu cũng cần lưu ý điều này. Các tổ chức này chỉ là doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, hưởng phí dịch vụ từ doanh nghiệp phát hành. Họ không chịu trách nhiệm về việc doanh nghiệp có hoàn trả được gốc, lãi trái phiếu khi đến hạn hay không. Rủi ro của trái phiếu vẫn là rủi ro của doanh nghiệp phát hành.
Phân loại trái phiếu doanh nghiệp
Trái phiếu doanh nghiệp được chia làm 2 loại đó là:
Trái phiếu niêm yết: Là loại trái phiếu được đăng ký và lưu ký đầy đủ tại Trung tâm lưu ký chứng khoán. Đồng thời được giao dịch rộng rãi trên các sàn tập trung như HNX và HSX. Toàn bộ quá trình giao dịch đều phải dựa trên các quy định của Sở Giao dịch Chứng khoán.
Trái phiếu OTC: Hay còn gọi là trái phiếu phi tập trung. Chứng khoán này được giao dịch trên thị trường OTC. Giao dịch không bị ràng buộc bởi các chính sách pháp lý. Giáo dịch dựa trên những thỏa thuận mua bán riêng giữa các nhà đầu tư.
