Nỗi lo bỏ chuồng của bà con nông dân tại vùng đất nuôi gà đồi, gà thả vườn

Chuỗi tiêu thụ sản phẩm bị phá vỡ, giá thức ăn tăng cao nên nhiều hộ chăn nuôi gà ở huyện Lạc Sơn (tỉnh Hoà Bình) bỏ trống chuồng. Những gia đình vẫn duy trì nghề nuôi cầm chừng có nhiều lo ngại về nguy cơ mất trắng. Từ nhiều năm nay, Hương Nhượng là một trong những xã ở vùng Lạc Sơn có nghề chăn nuôi gà phát triển mạnh. Năm 2016, HTX Chăn nuôi gà đồi Hương Nhượng được thành lập đã mở ra hướng phát triển kinh tế tiềm năng và mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Tuy nhiên, do dịch bệnh phức tạp khiến cho đầu ra của con gà nơi đây gặp khó khăn khiến nhiều gia đình lâm vào cảnh thua lỗ.

Nhiều hộ bỏ trống chuồng

Sự ra đời của HTX đã kết nối các hộ chăn nuôi, giúp họ cùng nhìn về một hướng. Đặc biệt là đã nâng cao trình độ sản xuất để tạo ra sản phẩm gà đồi được thị trường ưa chuộng. Một bước ngoặt quan trọng là xã đã có sản phẩm gà đồi Hương Nhượng. Sản phẩm được chứng nhận sản phẩm OCOP cấp tỉnh.

Đang trên đà phát triển và mở ra viễn cảnh làm giàu từ nuôi gà thì từ năm 2020 đến nay. Với những diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, đầu ra của gà Hương Nhượng gặp nhiều khó khăn. Điều này  khiến sản xuất của HTX bị chững lại. Đến nay, nhiều hộ đành phải chấp nhận bỏ trống chuồng, “phơi chuồng”. Vì càng nuôi càng thua lỗ. Đến thăm HTX chăn nuôi gà đồi Hương Nhượng thời điểm này có thể thấy, đa số các hộ không còn nuôi gà. Một số chuyển sang nuôi ngan, vịt, lợn.

Bà Quách Thị Hòa, Giám đốc HTX cho biết: “Từ năm 2020 đến nay, dịch Covid-19 ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất của bà con. Khi giá bán giảm, đầu ra ngày càng khó khăn hơn. Trong năm 2020, bà con vẫn kiên trì nuôi gà nhưng sang năm 2021. Hầu như đều đã bỏ vì càng nuôi càng lỗ. Trước đây, khi đầu ra ổn định, mỗi con gà cho lãi từ 40 – 60 nghìn đồng. Đến năm 2020, các hộ nuôi thua lỗ vì đầu ra khó khăn do dịch Covid-19. Nếu nuôi 1 nghìn con gà thì lỗ 30 triệu đồng, 2 nghìn con gà lỗ 60 triệu đồng”.

Giá bán giảm mạnh

Theo bà Hòa, hiện nay, HTX có 17 thành viên chính và khoảng 50 hội viên bên ngoài. Trước khi HTX ra đời, các hộ vẫn chăn nuôi nhỏ lẻ, đầu ra chưa ổn định. Chưa chú trọng khâu kết nối, quảng bá sản phẩm. Năm 2016, HTX thành lập đã có một website riêng để quảng bá. Giới thiệu sản phẩm và bán hàng nên giá khá ổn định. Số lượng sản phẩm làm ra nhiều và đều tiêu thụ hết.

Từ năm 2016 – 2019, mỗi lứa, HTX xuất ra thị trường khoảng 60 nghìn con gà thương phẩm. Chủ yếu là gà ri, gà mía, gà lai chọi) và hàng vạn quả trứng. “Trước đây, mỗi năm HTX ký từ 4 – 5 hợp đồng tiêu thụ gà nhưng đến cuối năm 2020; chưa một hợp đồng nào được ký. Ngày trước, mỗi đêm xuất bán ra chợ đầu mối vài tấn gà. Xe ô tô về tận nơi thu mua nhưng hiện đều “im bặt” – bà Hòa buồn bã.

Với đầu ra ổn định như 2 năm về trước đã tạo việc làm cho phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn ở xóm Bưng Cọi, xã Hương Nhượng. Thế nhưng, với tình hình như thời gian qua; nhiều chị em lại rơi vào cảnh không có việc làm để đảm bảo thu nhập. Hiện còn duy nhất gia đình bà Hòa duy trì nuôi khoảng 1.000 con gà.

Không chỉ khó tiêu thụ mà giá bán gà cũng giảm mạnh. Nhất là giá gà lai xuống mức dưới 50 nghìn đồng/kg. Chưa kể, từ tháng 8/2020 đến nay, giá thức ăn chăn nuôi tăng đến 8 lần. Bình quân mỗi bao cám (loại 25 kg) đã tăng thêm khoảng 50 nghìn đồng/bao.

Người chăn nuôi tìm cách duy trì đàn gà

Ngoài HTX chăn nuôi gà đồi Hương Nhượng, tình hình chăn nuôi gà trên địa bàn huyện Lạc Sơn (tỉnh Hòa Bình) cũng gặp những khó khăn tương tự do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Đối với HTX chăn nuôi và cung ứng gà Chí Thiện (xã Quyết Thắng); sản phẩm gà ri vẫn tiêu thụ khá tốt. Tuy nhiên, việc tiêu thụ con giống gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt là chi phí chăn nuôi cao hơn vì giá thức ăn tăng liên tục.

Anh Bùi Văn Huế, thành viên HTX cho biết: Trước đây, chi phí nuôi 1 con gà đến lúc xuất bán khoảng 75 nghìn đồng. Nhưng với giá thức ăn như hiện nay đã tăng lên từ 90 – 95 nghìn đồng.

Theo những nông dân nuôi gà, mỗi lứa gà thịt từ khi nuôi là 1 ngày tuổi đến khi xuất chuồng là khoảng 3 tháng. Thời điểm gà xuất chuồng sẽ có trọng lượng khoảng 1,5-2kg/con, nếu nuôi kéo dài thì trọng lượng tăng thêm không đáng kể, chỉ khoảng 1-2 lạng/tháng; nhưng giai đoạn trưởng thành này gà ăn rất nhiều, chi phí rất tốn kém, bình quân trong 1 tháng, 1.000 con gà trưởng thành sẽ ăn 60 bao cám với giá khoảng 250.000 đồng/bao.

Tình hình sức tiêu thụ chậm như hiện nay, nhiều nông dân nuôi gà đang tìm mọi cách để duy trì hoạt động sản xuất. Như thay đổi khẩu phần ăn, không cho ăn thức ăn tổng hợp nữa . Thay thế bằng các loại rau, củ…Cố gắng tìm hiểu thêm nhiều kênh tiêu thụ như rao bán trên facebook, zalo…. Bên cạnh đó, để giảm thiểu rủi ro trong chăn nuôi, nhiều hộ nuôi đã lựa chọn giảm đàn; không nuôi tái đàn. Dù hiện nay giá con giống đang rất rẻ, giảm 1/2 so với trước đây.