Đi tìm nguyên nhân dẫn đến giá gạo xuất khẩu nước ta giảm

Trước tình hình giá gạo Thái Lan, Ấn Độ giảm mạnh, gạo Việt loại 5% tấm cũng mất 5 USD/ tấn so với tuần trước; tức về mức 480 USD một tấn.

Theo báo cáo của Cục chế biến và Phát triển Thị trường Nông Sản Việt Nam, gạo Việt Nam đã có một tuần liên tục cạnh tranh mạnh trên thị trường quốc tế. Theo đó, giá gạo Việt 5% tấm hiện giảm 5 USD/tấn so với tuần trước về mức 480 USD một tấn. Tuy nhiên, giá gạo 5% tấm của Việt Nam vẫn cao hơn Thái Lan 55 USD và Ấn Độ là 109 USD. Với tình hình căng thẳng của dịch bệnh e rằng tình trạng này vẫn có thể kéo dài ảnh hưởng đến sản lượng xuất khẩu gạo của nước ta.

Xuất khẩu gạo giảm mạnh 6 tháng đầu năm

Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, trong tháng 6/2021 cả nước xuất khẩu 436.140 tấn gạo. Tương đương 241,61 triệu USD, giá trung bình 554 USD/tấn. Giảm mạnh 30,4% về lượng và giảm 28,7% về kim ngạch so với tháng 5/2021. Nhưng tăng nhẹ 2,4% về giá. So với tháng 6/2020 giảm 3,2% về lượng nhưng tăng 6,3% kim ngạch và tăng 9,8% về giá.

Trong tháng 6/2021 xuất khẩu gạo sang hầu hết các thị trường chủ đạo sụt giảm mạnh so với tháng 5/2021. Trong đó xuất khẩu sang Philippines giảm mạnh gần 35% cả về lượng và kim ngạch. Đạt 150.735 tấn, tương đương 78,79 triệu USD; Bờ Biển Ngà giảm mạnh 92% cả về lượng và kim ngạch, đạt 5.184 tấn, tương đương 3,2 triệu USD; Malaysia giảm 37,6% về lượng và giảm 39% kim ngạch, đạt 14.544 tấn, tương đương 7,48 triệu USD.

Tính chung cả 6 tháng đầu năm 2021 lượng gạo xuất khẩu của cả nước đạt gần 3,03 triệu tấn. Giảm 14% so với 6 tháng đầu năm 2020. Thu về gần 1,65 tỷ USD (giảm 4%), giá trung bình đạt 544,4 USD/tấn (tăng 11,7%).

Thống kê sản lượng xuất khẩu sang các nước

Philippines vẫn đứng đầu về tiêu thụ gạo của Việt Nam, đạt trên 1,09 triệu tấn, tương đương 579,83 triệu USD, giá trung bình 530,5 USD/tấn, giảm 20,6% về lượng, giảm 8,6% về kim ngạch nhưng tăng 15% về giá so với 6 tháng đầu năm 2020; chiếm 36% trong tổng lượng và tổng kim ngạch gạo xuất khẩu của cả nước.

Trung Quốc đứng thứ 2 với 580.942 tấn, tương đương 308,68 triệu USD. Giá trung bình 531,4 USD/tấn, tăng 26,9% về lượng, tăng 12,5% về kim ngạch. Nhưng giảm 11,4% về giá so với cùng kỳ năm 2020; chiếm 19% trong tổng lượng và tổng kim ngạch.

Thị trường Ghana đứng thứ 3 đạt 327.551 tấn, tương đương 191,3 triệu USD, giá 584 USD/tấn, tăng cả về lượng, kim ngạch và giá với mức tăng tương ứng 32%, 51% và 14,6% so với cùng kỳ, chiếm 11% trong tổng lượng và tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của cả nước.

Đáng chú ý, trong 6 tháng đầu năm 2021 xuất khẩu gạo sang thị trường Malasysia giảm rất mạnh so với cùng kỳ năm 2020, giảm 55,9% về lượng, giảm 45,4% về kim ngạch nhưng tăng mạnh 23,7% về giá, đạt 151.104 tấn, tương đương 80,13 triệu USD, giá 530,3 USD/tấn, chiếm 5% trong tổng lượng và tổng kim ngạch. Ngược lại, xuất khẩu sang Bangladesh lại tăng rất mạnh 11.181% về lượng, tăng 14.100% kim ngạch, tăng 24,8% về giá, đạt 52.808 tấn, tương đương 31,94 triệu USD, giá 604,8 USD/tấn.

Nguyên nhân khiến giá gạo xuất khẩu giảm

Nguyên nhân khiến giá gạo các nước đi xuống là do tỷ giá đồng baht giảm về mức thấp nhất trong năm qua. Còn tại Ấn Độ, đồng rupee liên tục giảm giá cũng như kho dự trữ của chính phủ tiếp tục đưa hàng cứu trợ ra thị trường đã khiến cho giá giảm. Còn Việt Nam, do phải cạnh tranh mạnh với các nước trên nên đẩy giá đi xuống.

Philippines, thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất từ Việt Nam. Đạt rên 1,09 triệu tấn, tương đương 579,83 triệu USD. Đang có những động thái hạn chế mua gạo Việt. Điều này có những tác động đáng kể lên thị trường lúa gạo nội địa trong thời điểm hiện nay.

Trung Quốc là thị trường nhập khẩu gạo đứng thứ 2 với hơn 580.900 tấn. Tương đương trên 308 triệu USD. Thị trường Ghana đứng thứ 3 với 327.551 tấn, tương đương hơn 191 triệu USD.

Hiện Bộ Công Thương cũng đã lập đoàn công tác, kiểm tra việc thi hành pháp luật về xuất nhập khẩu gạo tại 5 doanh nghiệp. Gồm: Công ty Cổ phần tập đoàn Tân Long; Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Thuận Minh; Công ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời; Công ty Cổ phần Tân Đồng Tiến.

Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo, xuất khẩu gạo Việt Nam năm nay sẽ chỉ đạt 6,3 triệu tấn, giảm khoảng 100.000 tấn so với dự báo trước đó.